طایفه گرایی در انتخابات پدیده‌ای است که در آن افراد به جای انتخاب نامزد بر اساس صلاحیت و برنامه‌هایش، به دلیل وابستگی طایفه‌ای به او رای می‌دهند. این پدیده نه تنها به شایسته سالاری و انتخاب اصلح لطمه می‌زند، بلکه باعث تفرقه و درگیری‌های اجتماعی نیز می‌شود.
طایفه گرایی در انتخابات می تواند عوامل مختلفی داشته باشد که در مناطق محروم تر این عوامل با شدت بیشتری بروز دارند که در زیر برخی از این عوامل را بر می شماریم :

عوامل فرهنگی: در برخی جوامع، تعصبات طایفه‌ای و قومی بسیار قوی است و افراد به طایفه خود به عنوان یک گروه مرجع نگاه می‌کنند. در این جوامع، افراد به دلیل ترس از طرد شدن یا به دلیل احساس وفاداری به طایفه خود، به نامزدهای هم طایفه خود رای می‌دهند.

عوامل اقتصادی: در برخی مناطق، طایفه‌های خاصی از نظر اقتصادی و سیاسی قدرتمندتر هستند. این طایفه‌ها از منابع و امکانات بیشتری برای تبلیغات و حمایت از نامزدهای خود برخوردارند.

ضعف نهادهای مدنی: در جوامعی که نهادهای مدنی قوی و فعال نیستند، افراد به دنبال هویت و انسجام اجتماعی در گروه‌های قومی و طایفه‌ای خود می‌گردند. این امر می‌تواند به طایفه گرایی در انتخابات دامن بزند.

طایفه گرایی در انتخابات همواره عواقب مهمی همچون حضور افراد نااهل در مناصب مهم و به دنبال آن برخی تنش های اجتماعی بوده که در نهایت به تضعیف شایسته سالاری ختم می شد .

انتخاب افراد ناکارآمد: طایفه گرایی در انتخابات می‌تواند منجر به انتخاب افراد ناکارآمد و فاقد صلاحیت شود. این افراد به جای اینکه به دنبال حل مشکلات جامعه باشند، به دنبال منافع طایفه خود هستند.

تفرقه و درگیری‌های اجتماعی: طایفه گرایی در انتخابات می‌تواند باعث تفرقه و درگیری‌های اجتماعی شود. زمانی که افراد به جای هویت ملی، بر هویت طایفه‌ای خود تاکید می‌کنند، زمینه برای تنش‌ها و درگیری‌های اجتماعی فراهم می‌شود.

ضعف شایسته سالاری : طایفه گرایی در انتخابات مانعی بر سر راه شایسته سالاری است زیرا در یک جامعه مترقی ، افراد باید بر اساس صلاحیت و برنامه‌های نامزدها به آنها رای بدهند، نه بر اساس وابستگی طایفه‌ای.

این که چه راهکارهای برای مقابله با طایفه گرایی در انتخابات وجود دارد را باید در سه محور مهم و شاخص دنبال کرد تا در دراز مدت بتوان آثار آن را مشاهده کرد .

۱-تقویت نهادهای مدنی: تقویت نهادهای مدنی می‌تواند به افزایش آگاهی عمومی و کاهش تعصبات طایفه‌ای کمک کند.

۲-آموزش و پرورش: آموزش و پرورش می‌تواند به نسل‌های آینده کمک کند تا هویت ملی خود را تقویت کنند و به جای وابستگی به طایفه، به صلاحیت و برنامه‌های نامزدها توجه کنند.

۳-توسعه اقتصادی: توسعه اقتصادی می‌تواند به کاهش نابرابری‌های اقتصادی بین طایفه‌های مختلف کمک کند و از این طریق، انگیزه‌های طایفه گرایی در انتخابات را کاهش دهد.

نتیجه‌گیری: طایفه گرایی در انتخابات پدیده‌ای است که به دموکراسی و انتخاب اصلح لطمه می‌زند. برای مقابله با این پدیده، باید نهادهای مدنی را تقویت کرد، آموزش و پرورش را ارتقا داد و توسعه اقتصادی را دنبال کرد.