احتمالا اصطلاح «ارگانیک» قبل از هر چیز ما را به یاد فرآورده‌های کشاورزی و دامی می‌اندازد که با روش‌های طبیعی و بدون استفاده از محصولات شیمیایی و صنعتی به دست آمده‌اند. اما تمایل روزافزون به محصولات «ارگانیک» محدود به این حوزه نیست؛ حتی خانه‌ها هم می‌توانند ارگانیک باشند!

فرانک لوید رایت، یکی از مشهورترین معماران قرن بیستم، نخستین بار در سال ۱۹۰۸ اصطلاح «معماری ارگانیک» را به کار برد؛ سبکی از معماری که با گذشت بیش از صد سال هنوز هم کاملا تازه و شگفت‌انگیز به نظر می‌رسد.

معماری ارگانیک به معنی پیوند هر چه بیشتر ساختمان‌ها با طبیعت است؛ به این معنی که ساختمان شبیه به موجود زنده‌ای باشد که انگار از دل همان فضای طبیعی که در آن ساخته شده رشد کرده است؛ نه مثل چیزی بیگانه و تحمیلی که به طبیعت حمله کرده و بخشی از آن را تسخیر کرده باشد.

در معماری ارگانیک، ساختمان به جای هجوم بردن به طبیعت، خودش را با آن هماهنگ می‌کند و ارتباط ساکنان خودش با محیط اطراف را قطع نمی‌کند. به تعبیر دیگر هدف معماری ارگانیک این است که تا حد امکان تفاوت بین ساختمان و طبیعت را از بین ببرد و علاوه بر اینکه فضایی کاربردی و راحت برای ساکنانش فراهم می‌کند، احساس سکونت در آغوش طبیعت را هم به آن‌ها ببخشد.

قواعد و راهکار‌های متفاوتی در معماری ارگانیک وجود دارد که می‌تواند به برآورده شدن این هدف کمک کند. گاهی شکل کل ساختمان یا برخی از اجزای آن به نوعی تقلید از شکل‌های طبیعی است؛ مثل ستون‌هایی که یادآور درخت‌های جنگل هستند یا دیوار‌هایی که دیواره‌های یک غار را در ذهن تداعی می‌کنند. اما این تنها راه ساخت یک بنای ارگانیک نیست.

بعضی از ساختمان‌های ارگانیک، عناصری از طبیعت را در درون فضای خودشان می‌پذیرند تا تفاوت میان ساختمان و طبیعت به کمترین حد برسد؛ مثل ساختمان‌هایی که از درخت یا صخره در فضا‌های داخلی‌شان استفاده می‌کنند. سقف‌های سبز پوشیده از گیاه هم یکی از همین شیوه‌ها برای حفظ پیوند ساختمان و طبیعت است.

خاویر سنوسیان (Javier Senosiain)، معمار مکزیکی، یکی از شاخص‌ترین معماران دوران ماست که مرز‌های این سبک از معماری را گسترش داده و با الهام از طبیعت، آثاری چشم‌نواز و شگفت‌انگیز خلق کرده است. خانه‌ها و مجموعه‌های تفریحی و اقامتی‌ای که او طراحی می‌کند از درون و بیرون شگفت‌انگیز و خیره‌کننده هستند. این ساختمان‌ها گاهی بسیار عجیب به نظر می‌رسند، اما در عین حال گرم و صمیمانه و شاد نیز هستند. در اینجا تصاویری از بهترین آثار معماری ارگانیک سنوسیان را خواهید دید.

۱. خانۀ درختی

۲. خانۀ کوسه

۳. خانۀ مار

۴. ناتیلوس

۵. مجموعۀ ماهواره‌ای

۶. خانۀ گل

۷. خانۀ نهنگ

۸. خانۀ آمیب