شکل سادۀ مکعب یکی از پرکاربردترین شکلها در دنیای معماری است. معمولا اغلب آپارتمانها و اتاقهایی که ما در آنها زندگی میکنیم به طور کلی مکعبیشکل هستند. اما این مکعبها معمولا حالتی مستطیلی دارند و به خاطر اینکه محصور در بین ساختمانهای دیگر هستند، چندان به شکل مکعبهای کامل به چشم نمیآیند.
اما ساختمانهایی هم هستند که معمارانشان تلاش کردهاند تا شکل یک مکعبمربع تقریبا کامل را در آنها پیاده کنند و به این ترتیب، با استفاده از یک شکل ساده و کاربردی، جلوهای منحصر به فرد و چشمگیر بیافرینند.
پروژۀ ساختمان «مکعب» که دولت عربستان طرح ساخت آن را در شهر ریاض اعلام کرده، بهانهای است برای اینکه نگاهی به چند ساختمان معروف مکعبی در دنیا بیاندازیم.
۱. مکعب برلین
این ساختمان اداری ده طبقه که در سال ۲۰۲۰ ساخته شده، توسط یک دفتر معماری دانمارکی طراحی شده است. با اینکه در نمای این ساختمان طرحی از زوایا و شکستگیهای هندسی وجود دارد، اما شکل کلی آن هنوز کاملا مکعبی به نظر میرسد و عنوان «مکعب برلین» کاملا برازندۀ آن است. تمام نمای این ساختمان از جنس شیشه است و هر ضلع آن حدود ۴۲ متر طول دارد.
۲. مکعب نارنجی، لیون فرانسه
این ساختمان هم بر طبق شکل هندسیاش نامگذاری شده و البته از روی اسمش میشود رنگش را هم فهمید! مکعب نارنجی را یک استودیوی فرانسوی به عنوان یک نمایشگاه مد طراحی کرده است. نمای این ساختمان ۶ طبقه که واقعا خاص و متفاوت از کار درآمده، از یک پوستۀ فلزی با حفرههایی به اندازههای گوناگون شکل گرفته است. حفرۀ بزرگی هم در نمای ساختمان قرار دارد که یک جور بالکن بزرگ به حساب میآید و به افزایش نور و جریان هوا در ساختمان کمک میکند.
۳. مکعب، هنگکنگ
ساختمانهای مکعبی معروف و دوستداشتنی همیشه قرار نیست خیلی بزرگ باشند. بر خلاف پروژۀ «مکعب» عربستان که قرار است بلندترین آسمانخراش جهان باشد، این مکعب یک کیوسک کوچک فروشِ قهوه است که در محوطۀ رو به روی یک مرکز خرید ساخته شده.
طراح این ساختمان گفته که این شکل مکعبی و رنگ طلایی میتواند احساسی گرم و صمیمانه را منتقل کند و محلی مناسب برای ملاقاتهای دوستانه باشد. بلوکهای سنگی و سیاه بیرون مکعب نیز برای نشستن مشتریان طراحی شدهاند.
۴. مکعب زمین، مائوخه ویتنام
بعضی وقتها تفاوت نه با بزرگی اندازه یا شکل عجیب و غریب، بلکه اتفاقا با سادگی به دست میآید. این خانۀ مکعبی در کشور ویتنام ظاهر بسیار سادهای دارد که همین باعث چشمگیر بودنش میشود. این خانه در اصل «اگرینسچر» AgriNesture نام دارد که ترکیبی از کلمات کشاورزی (اگریکالچر)، طبیعت (نیچر) و کسب و کار (بیزینس) است.
شاید نمای بیرونی خانه ساده به نظر برسد، اما طراحی داخلی آن حقیقتا منحصر به فرد است. این خانه با ایجاد ورودیهای نور، سیستم جمعآوری آب باران و محلهایی خاص برای گیاهان، ترکیبی کامل از زندگی و کشاورزی در خانه را شکل داده است. به همین دلیل است که طراح ساختمان آن را برشی مکعبی از کرۀ زمین توصیف میکند.
۵. موزۀ لیمبورگ، هلند
این ساختمان به عنوان بخشی از محوطۀ موزۀ علم و تکنولوژی هلند ساخته شده است. این گالری مکعبیشکل با قرار گرفتن در کنار یک ساختمان سینما که به شکل نیمکره ساخته شده، فضایی کاملا هندسی به محوطۀ موزه بخشیده است. این ساختمان که به تازگی به مجموعۀ موزه اضافه شده، با نمایی از ورقۀ فولادی انعکاسی پوشیده شده است. به گفتۀ طراح ساختمان، این شکل هندسی میتواند تضادی چشمگیر با شکل خمیده و پیچیدۀ ساختمان اصلی موزه ایجاد کند.
