اردشیر کوهزاد اظهار داشت: فرایند ثبت ۱۴ اثر تاریخی شهرستان لالی انجام و پرونده ثبتی آنها تشکیل شده است و در آینده نزدیک توسط اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خوزستان به وزارت‌خانه ارسال خواهد شد.
وی در خصوص آثاری که پرونده آنها تهیه و برای اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خوزستان ارسال شده است، گفت: از این تعداد پرونده سه اثر مربوط به محوطه‌های تاریخی از جمله محوطه نرگسی، محوطه سرکولی و محوطه سومری است.
سرپرست اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان لالی، افزود: پرونده آثار مربوط به بناهای تاریخی از جمله غار پبده،محوطه نرگسی،محوطه سرکولی،محوطه سومری،ذتعیین عرصه و حریم محوطه سومری،رویداد ۲۱دی،مجموعه آسیاب های برکه،طاق های چهاربیشه،کوره آجرپزی برکه،گوردخمه های دیودی،آرپناه،خدر زنده،اره تی، میدان چوگان بنه وار و نگارکند آب بید تهیه و تدوین شده است.
کوهزاد اضافه کرد: پرونده ثبتی ۲ آثار ناملموس شهرستان شامل «آوای دی‌بلال» و «آوای صیادی» نیز به اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خوزستان ارسال شده است.
لالی از پیشینه کهنی برخوردار است؛ آن چنان که ۶۵ سال قبل پروفسور گریشمن، باستان‌شناس، قدیمی‌ترین آثار سکونت در فلات ایران را در غاری در شمال شهرستان لالی به نام غار پبده کشف کرد. گریشمن معتقد بود ۴۳۰۰۰ سال قبل افرادی در غار پبده می‌زیسته‌اند. آثار ارزشمندی از دوره‌های مختلف زندگی بشر در لالی بر جای مانده و نشان دهنده تمدن کهن در منطقه است. آثار پل‌های به جای مانده، بقایای قلعه‌ها بر بلندای کوه‌ها، آثار شهرهای باستانی ایران‌شهر، چال‌شهر و بنه‌وار همه از رونق لالی در ادوار گذشته حکایت می‌کند.
