ساناز مادری ۲۸ ساله، امسال نوروز را با چشمانی اشک‌بار و قلبی سنگین آغاز می‌کند. سالی که گذشت برای او نه تنها آغاز بهاری نو نبود بلکه پایان دنیایی بود که با عشق و امید ساخته بود. نوروز سال قبل، زمانی که خانواده‌اش در مسیر سفر بودند خواب‌آلودگی همسرش حین رانندگی، خودروی آنها را واژگون کرد. در آن لحظه، ساناز دختر دو ساله‌اش، آرمیتا، را برای همیشه از دست داد.
آرمیتا، کوچولوی دوست‌داشتنی‌اش با چشمانی درخشان و لبخندی که دنیای ساناز را روشن می‌کرد دیگر نیست. ساناز هنوز صدای خنده‌هایش را می‌شنود، هنوز گرمای دستان کوچکش را روی گونه‌هایش احساس می‌کند اما این‌ها تنها خاطره‌هایی هستند که در قلبش جا خوش کرده‌اند و هر بار که به آنها فکر می‌کند، دردش را تازه می‌کنند.
امسال، وقتی بوی بهار از راه می‌رسد و صدای شادی مردم برای سفرهای نوروزی بلند می‌شود، ساناز تنها در گوشه‌ای از خانه‌اش می‌نشیند و به عکس‌های آرمیتا خیره می‌شود. او دیگر علاقه‌ای به سفر ندارد. برای او، جاده‌ها نه راهی به سوی شادی که گذرگاهی به سوی خاطرات تلخ هستند. هر بار که به جاده‌ها فکر می‌کند، تصویر آن روز سیاه در ذهنش زنده می‌شود؛ روزی که آرمیتا را از دست داد.
ساناز این روزها بیشتر در سکوت به سر می‌برد. سکوتی که گاهی با صدای گریه‌هایش شکسته می‌شود. او به همسرش فکر می‌کند به اشتباهی که جان آرمیتا را گرفت و به دختر کوچولویش که حتی فرصت نکرد بزرگ شود و دنیا را ببیند. او به این فکر می‌کند که اگر آن روز، فقط کمی بیشتر مراقب بودند اگر همسرش استراحت می‌کرد و رانندگی نمی‌کرد شاید امروز آرمیتا در آغوشش بود و با صدای خنده‌هایش خانه را پر می‌کرد.
عوامل اصلی تصادفات
با نزدیک شدن به تعطیلات نوروز و افزایش سفرهای نوروزی، آمار تصادفات جاده‌ای در استان خوزستان به طور نگران‌کننده‌ای افزایش یافته است. مسئولان از مشکلات جاده‌ای و تخلفات رانندگی به عنوان عوامل اصلی این حوادث نام برده‌اند. در حالی که کاهش هشت درصدی تصادفات فوتی در ۳۰ کیلومتری شهرها امیدوارکننده است، افزایش ۴۰۰ درصدی تلفات در برخی محورهای پرخطر مانند اندیمشک – دهلران زنگ خطر را برای ایمنی جاده‌های این استان به صدا درآورده است.
استان خوزستان، با وجود داشتن جایگاه پنجم در کشور از نظر جمعیت و شرایط راه در سال‌های اخیر عملکرد مطلوبی در توسعه جاده‌ای نداشته است. این موضوع به همراه افزایش سفرهای نوروزی، موجب شده تا آمار تصادفات جاده‌ای در این استان به طور چشمگیری افزایش یابد. رئیس پلیس راه خوزستان، سرهنگ سعید رحیمی در همین زمینه به تشریح وضعیت جاده‌های این استان پرداخت و از افزایش ۴۰۰ درصدی تلفات در محور اندیمشک – دهلران خبر داد.
رحیمی با اشاره به کاهش هشت درصدی تصادفات فوتی در ۳۰ کیلومتری شهرهای استان خوزستان نسبت به میانگین کشوری، گفت: با وجود اینکه ۶۰ درصد تصادفات فوتی کشور در ۳۰ کیلومتری شهرها رخ می‌دهد، این رقم در خوزستان به ۵۲ درصد کاهش یافته است. وی، این کاهش را نتیجه اقدامات ایمنی مانند ایجاد روشنایی، نصب جداکننده‌ها و اقدامات آرام‌سازی ترافیک در ورودی شهرها دانست.
محورهای پرخطر و افزایش تلفات
با این حال رحیمی از افزایش تصادفات فوتی در جاده‌های دوطرفه استان ابراز نگرانی کرد و گفت: امسال تعداد جان‌باختگان در محور اندیمشک – دهلران به ۲۰ نفر رسیده که نسبت به سال گذشته بیش از ۴۰۰ درصد افزایش داشته است. در این مورد، ایمنی جاده مطرح نیست بلکه فیزیک نامناسب راه، زمینه تخلفات را فراهم کرده است.
رحیمی همچنین به افزایش ۲۰ درصدی برخورد با تخلفات رانندگی و رشد ۳۵ درصدی توقیف خودروهای پرخطر در سال جاری اشاره کرد و گفت: همکاری یگان‌های امدادی در شرایط جوی مختلف نقش مهمی در کاهش حوادث ایفا کرده‌اند.
نیاز به چهاربانده شدن جاده‌ها
رئیس پلیس راه خوزستان با انتقاد از وضعیت زیرساختهای جاده‌ای استان، گفت: خوزستان جایگاه پنجم از نظر جمعیت و شرایط راه را دارد اما از لحاظ توسعه جاده‌ای در سال‌های اخیر عملکرد مطلوبی نداشته‌ایم. بسیاری از محورهای استان خوزستان دوطرفه هستند و باید چهاربانده شوند.
وی به شرایط نامطلوب محور اندیمشک – دهلران اشاره کرد و افزود: محورهای اهواز – خرمشهر، خرمشهر – اهواز، رامشیر – ماهشهر، دزفول – شوشتر و ملاثانی به سه‌راهی گاوسوار از جمله محورهای پرخطر استان خوزستان هستند.
رحیمی همچنین با توجه به نزدیک بودن به ایام پایانی سال و ماه مبارک رمضان از اوج‌گیری تردد کاروان‌های راهیان نور خبر داد و از رانندگان خواست به رعایت قوانین رانندگی و ساعات مجاز تردد توجه کنند.
جاده مسجدسلیمان به لالی که وعده های دروغ مسئولان از استاندار تا فرمانداران و مدیران کل در راستای ۴ خطه کردن آن جز خیال باطلی نبود با اضافه شدن تریلی های حامل مواد تولیدی پتروشیمی به آن به طرز خطرناکی دچار ناامنی شده و ضریب افزایش سوانح رانندگی در آن به طرز فزاینده ای رشد کرده است .
در سال های گذشته سوانح بسیاری در این محور رخ داده از جمله برخورد یک اتوبوس حامل کارکنان پتروشیمی با یک تریلی که بیش از ده ها مصدوم برجای گذاشت و مضاف بر آن سوانح منجر به مرگی که در این جاده روی داد .
عوامل انسانی؛ عامل اصلی تصادفات
در همین زمینه پژمان بختیاری‌نیا، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با اشاره به اجرای پویش «نه به تصادف» در نوروز ۱۴۰۴، گفت: بیشترین سهم تخلفات رانندگی و تصادفات به عوامل انسانی تعلق دارد و سالانه حداقل ۲۰ هزار جوان را در تصادفات از دست می‌دهیم.
وی افزود: یکی از شاخص‌های توسعه، میزان عمر از دست رفته است که در کشور ما مربوط به حوادث جاده‌ای و تصادفات است. سالانه ۸۰۰ هزار مصدوم تصادفات در کشور داریم که بسیاری از آنها معلول و ناتوان می‌شوند.
بختیاری‌نیا همچنین گفت: ۶۰ درصد حوادث و سوانح رانندگی در ۳۰ کیلومتری جاده‌های برون شهری و نزدیک به شهرها اتفاق می‌افتد. علاوه بر این، استفاده از تلفن همراه حین رانندگی، احتمال وقوع حادثه را تا چهار برابر افزایش می‌دهد.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با اشاره به پویش ملی «نه به تصادف؛ ایمنی و سلامت سفر» که از اول اسفندماه ۱۴۰۳ تا ۱۵ فروردین‌ماه ۱۴۰۴ در سراسر کشور برگزار می‌شود، گفت: نوروز جشن شکفتن طبیعت است و نباید با اندوه از دست دادن عزیزان همراه شود.
وی تاکید کرد: برای رانندگی ایمن توجه به سه نکته مهم ضروری است؛ بستن کمربند ایمنی، خواب‌آلوده نبودن، با حوصله رانندگی کردن و پرهیز از سبقت غیرمجاز، نکاتی هستند که باید در رانندگی رعایت شوند.»
بختیاری‌نیا با اشاره به تحقیقات انجام شده، گفت: خطای انسانی عامل ۷۰ درصد سوانح و تصادفات است؛ ۳۰ درصد موارد تصادفات مربوط به جاده‌ها و خودروها است و دو عامل خودرو و جاده قاتلان خاموش سفرها نام گرفته‌اند.
وی افزود: هیجان‌طلبی موجب وقوع حوادث و سوانح ترافیکی می‌شود و در واقع تصادف یک اتفاق نیست، یک انتخاب است!
نیاز به تحول اساسی
با توجه به آمار نگران‌کننده تصادفات در استان خوزستان، به نظر می‌رسد نیاز به تحول اساسی در زیرساختهای جاده‌ای این استان بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. چهاربانده شدن محورهای دوطرفه، افزایش ایمنی خودروهای عمومی و آموزش رانندگان از جمله اقداماتی است که می‌تواند به کاهش تصادفات در این استان کمک کند.
