• امروز : پنج شنبه - ۲۵ اردیبهشت - ۱۴۰۴

آخرین خبرها

برای اولین بار اجرای نمایش عروسکی در روستاهای شهرستان لالی به نمایش گذاشته شد ایجاد شهرک شیلاتی هدف سال سرمایه‌گذاری برای تولید در شهرستان لالی قطعی های بدون نظم برق و عدم اطلاع رسانی برای مردم ما جای سوال دارد/زبان فارسی زبان یک فرهنگ است تکمیل ایستگاه آبرسانی تلوک آبژدان/پایداری آب شرب در چندین روستای بخش مرکزی یک راه شگفت‌انگیز برای فرار از زمان و مکان گذرگاه حضرت موسی در برزیل؛ جایی که دریا دو نیم می شود! روز ملی هنرهای نمایشی در شهرستان لالی برگزار شد دشت «سوسن» ایذه؛ به زیبایی هر چه تمام تاب‌آوری مردم باید افزایش یابد / کانون‌های خارجی ، منشاء ۷۰ درصد روزهای خاکی خوزستان برای اولین بار عملیات روشنایی جاده کمربندی از دو راه لالی تا دانشگاه آزاد انجام می شود بازدید سرپرست فرمانداری شهرستان لالی از مناطق عشایری در بخش حتی + تصاویر آثار محمد رضا حاجی پور در نمایشگاه عکس زیست‌بوم چهارمحال و بختیاری در معرض دید عموم قرار گرفت تحویل ۱۰۰ دستگاه پنل خورشیدی قابل حمل به عشایر کوچ رو در شهرستان لالی + عکس آب آلوده، سهم نفت سفید از سفره‌ی گسترده‌ی نفت برگزاری جشنواره تولد درختی ویژه شهروندان فروردین ماهی ها در شهرستان لالی همه مسئولین در شهرستان لالی موظفند بستر سرمایه‌گذاری را در شهرستان فراهم کنند ​ آیین بزرگداشت روز استاد سخن سعدی شیرازی در شهرستان لالی برگزار شد برای حمل و نقل ایمن باید راه های خوبی داشته باشیم / در بحث جاده هنوز به نقطه مطلوب نرسیدیم عنوانی ملی برای یک جوان خوزستانی/رضاخصالی معاون رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور شد بازدید مسئول موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور و جمعی ازمسئولین علوم تحقیقات استان خوزستان از مزارع لالی + تصاویر برگزاری انتخابات چهارمین سال هیئت رئیسه شورای شهر/محمد حسینوند رئیس شورای شهر لالی شد + عکس بالگرد اورژانس هوایی دانشگاه علوم پزشکی اهواز ناجی جان یک کوهنورد در لالی شد مخالفان مذاکره یا جاهل ومتعصبند یا کاسب تحریم/باید از ظرفیت سرمایه گذاران داخلی استفاده کنیم  فرصت های سرمایه‌گذاری در لالی را بررسی و سرمایه‌گذاری در زیرساختهای گردشگری را پیگیری می کنیم تحویل یک بهله جغد طلایی به اداره محیط زیست لالی از سوی دوستداران حیات وحش کسب رتبه اول رشته مداحی در بیستمین جشنواره نخبگان قرآن، عترت و نماز دانش آموزان استان خوزستان امروز همه وظیفه داریم در مصرف برق صرفه جویی کنیم /نیروی نظامی که در خدمت مردم است بزرگترین نعمت است زیرساخت روستاهای کم جمعیت شهرستان لالی با حمایت بنیاد مسکن تکمیل خواهند شد سرپرست فرمانداری شهرستان لالی بامعاون وزیر آموزش و پرورش دیدار کرد/وعده رئیس آموزش و پرورش استثنایی کشور برای حضور در لالی با توجه به جمعیت بالای عشایری در لالی اعتبارات لازم جهت تکمیل زیر ساخت‌ ها تخصیص خواهد یافت جان باختن جوان ۲۲ ساله بر اثر سقوط وانت پیکان به بند آبخیزداری منطقه تراز در لالی مراسم روز هنر انقلاب اسلامی در شهرستان لالی برگزار شد خدمات درمانی موجود پاسخ‌گوی نیازهای مردم در شهرستان لالی نیست/ به کجا رسیدیم که منطقه ای از پزشک اشباع و منطقه ای دیگر پزشک ندارد شورای شهر لالی دوباره دستخوش تغییر شد / تعلیق دومین عضو شورای شهر لالی + عکس بیش از ۳۰ هزار بیمار در ایام نوروز به بیمارستان امید شهرستان لالی مراجعه کردند رتبه چهارم لالی در آمار بازدیدهای نوروزی / بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر از جاذبه های شهرستان لالی بازدید کردند جاده مرگ در سکوت مسؤولان همچنان قربانی می‌گیرد نفت مسجدسلیمان در آستانه سقوط تاریخی پاکسازی منطقه گردشگری چم شور شهرستان لالی توسط دوستداران محیط زیست + عکس آمریکا در موقعیتی نیست که ایران را تهدید کند/مردم از قالب بد برنامه های فرهنگی خسته اند تیم مهدی آباد قهرمان ششمین دوره مینی فوتبال جام نوروزی روستاهای شهرستان لالی شد برگزاری باشکوه نماز عید فطر با حضور پرشور مردم در شهرستان لالی + تصاویر حضور نوروزی نماینده در شهرستان لالی/از جلسه با دهیاران تا بازدید از روستاها + عکس راهپیمایی روز قدس با حضور مردم روزه دار شهرستان لالی برگزار شد + عکس آمریکا به زودی از خاورمیانه اخراج خواهد شد / اگر خطایی از دشمن سر بزند تمام منافع آنها در منطقه را آتش خواهیم زد رودخانه تراز باز هم قربانی گرفت/ جان باختن جوان ۲۰ ساله در شهرستان لالی ثبت بیشترین بارندگی خوزستان در شهرستان لالی؛ ۱۱۳.۶ میلی‌متر بارش باران دولت باید برای بهبود معیشت مردم تلاش بیشتری کند / مردم در مسافرت ها اصول رانندگی را رعایت کنند نوروز در شاهنامه؛معجزه پیامبری که کافر شد رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری لالی منصوب شد/محمد دالوند جای خود را به سجاد خدادادی داد

انگلیسی‌ها و شرکت نفت بختیاری‌ها

  • 07 خرداد 1402 - 10:28
انگلیسی‌ها و شرکت نفت بختیاری‌ها
نخستین شرکت استخراجی محدود نفت، عملیات استخراجی خود را به استخراج یک میل مربع از اراضی حوالی میدان نفتون انحصار داد. این محل که بعدا به مناسبت وجود یک آتشکده ویران در وسط آن، به «مسجد سلیمان» مشهور شد چراگاه ایل بختیاری و متعلق به عموم افراد ایل بود. عملیات شرکت مستلزم داشتن حق تصرف در آن ناحیه بود و سران بختیاری به آسانی به این کار حاضر نمی‌‌شدند.

جنبه حقوقی مساله از یک طرف و مسائل ناشی از مخالفت بختیاری‌‌ها از طرف دیگر انگلیسی‌‌ها را مجبور کرد که برای این منطقه فکری بکنند. نتیجه آن شد که دارسی شرکت دیگری به نام «شرکت نفت بختیاری» با سرمایه ۴۰۰ هزار لیره تاسیس کرد تا به استخراج بقیه معادن نفت خاک بختیاری بپردازد. زیرا ثابت شده بود که این منطقه دارای منابع نفت سرشار است. از مبلغ کل سرمایه شرکت نفت بختیاری ۱۲ هزار سهم مجانا به خوانین بختیاری به نمایندگی حاج علی‌قلی‌خان سردار اسعد، نجفقلی‌‌خان صمصام‌‌السلطنه، غلامحسین‌‌خان سردار محتشم و لطفعلی‌‌خان بختیار امیرمفخم واگذار شد و سه فقره قرارداد هم با آنها منعقد شد. این چهارتن متعهد شدند که هرسال عواید سهام را گرفته بین دیگران تقسیم کنند و مسائل مربوط به این سهام در قرارداد اول منظور و ضمنا مقرر شده بود که شرکت پس از خاتمه امتیاز، تاسیسات خود در مسجد سلیمان را مجانا به خوانین بختیاری واگذار کند.

قرارداد دوم راجع به خرید اراضی بود که شرکت زمین‌‌هایی را که لازم داشت از سران ایل یعنی ایلخانی و ایل‌‌بیگی که به اصطلاح در ایل سمت پیشوایی و ریاست رسمی داشتند خریداری می‌‌کرد و پول آن را به آن دو می‌‌پرداخت و آنها اگر زمین فروخته‌شده صاحب یا صاحبان معینی داشت طبق رسوم ایل، پول را به صاحب یا صاحبان زمین می‌‌دادند و اگر زمین صاحب معینی نداشت خود پول را تصرف می‌‌کردند.

قرارداد سوم مربوط به حفظ امنیت محل در قبال متجاوزان محلی بود. به موجب این قرارداد ایلخانی یکی از خان‌‌زاده‌‌ها را که معمولا سمت حکمرانی آن منطقه را هم داشت به شرکت معرفی می‌‌کرد و عده‌‌ای تفنگچی در اختیار او می‌‌گذاشت و اینها مامور حفظ منطقه از متجاوزان محلی بودند. شرکت حقوق تفنگچیان و سردسته آنها را می‌‌پرداخت و سالی ۳ هزار لیره هم به ایلخانی می‌‌داد و پس از بسط قدرت حکومت مرکزی در خوزستان هم هرچند این ترتیب حفاظت از میان رفت، اما این سه هزار لیره به ایلخانی بختیاری پرداخته می‌‌شد.

شرکت نفت بختیاری در ۱۹۲۴ میلادی منحل و ضمیمه نخستین شرکت استخراجی محدود شد و ۱۲ هزار سهم خاندان بختیاری هم مبدل به ۳۷۳۲۰ سهم از سهام آن شرکت شد. ولی ظاهرا بر سر منافع این سهام همواره بین شرکت و بختیاری‌‌ها اختلاف بود. شرکت مدعی بود که سران بختیاری در تقسیم صحیح آن پول بین دیگران کوتاهی می‌‌کنند و بختیاری‌‌ها می‌‌گفتند که شرکت صمیمانه به قرارداد خود عمل نمی‌‌کند.

در سال ۱۳۰۶ش جعفرقلی‌‌خان اسعد پسر حاج علی‌قلی‌خان سردار اسعد به لندن رفت و با گرو گذاردن سهام نفت بختیاری‌‌ها مبلغی در حدود ۱۶۰ هزار تومان از شرکت وام گرفت و در مقابل با شرکت قرارداد بست که خوانین بختیاری حق فروش سهام خود را به هیچ‌یک از افراد ملل به جز ملل انگلیسی‌نژاد نداشته باشند.

در سال ۱۳۱۲ قرارداد دارسی تجدید شد. انگلیسی‌‌ها در قرارداد جدید این نکته را قید کردند که پس از خاتمه امتیازنامه، کلیه تاسیسات پالایشگاه نفت جنوب را به دولت ایران واگذار کنند اما همین که قرارداد امضا شد، خوانین بختیاری نسبت به این ماده اعتراض کردند، زیرا به شرحی که گفته شد، شرکت نفت انگلیس و ایران از طریق شرکت نفت بختیاری با آنها قرارداد داشت که پس از خاتمه امتیاز، تاسیسات خود در مسجدسلیمان را مجانا به خوانین بختیاری واگذار کند. بالاخره بین شرکت و سران بختیاری این طور موافقت شد که آنها اعتراض خود به ایلخانی از بابت حفظ امنیت محلی را همچنان مرعی و محفوظ دارند.

در اوایل سال ۱۳۱۵ به داور دستور داده شد که کلیه سهام بختیاری‌‌ها را وزارت دارایی خریداری کند. خوانین بختیاری که اغلب در آن وقت در زندان بودند، به معیت افراد پلیس به محضر شماره ۲۵ شریف‌‌العلما رفتند و سهام خود را به جهانگیر نماینده دولت فروختند. هنگامی‌‌که خبر انتقال سهام مربوط به لندن رسید، شرکت سابق قراردادی را که با جعفرقلی‌‌خان اسعد منعقد کرده بود. به دولت ایران اطلاع داد و انتقال سهام را از نظر شرکت بی‌‌اثر دانست… اما بالاخره میان دولت و شرکت توافق حاصل شد و وزارت دارایی هر سهم یک لیره‌‌ای خوانین بختیاری را به ۱۰ لیره خریداری کرد و سهام را هم از گرو شرکت درآورد و مبلغ ریالی سهام مذکور پس از کسر ارقام زیر:

۱) طلب شرکت نفت بابت قرض جعفرقلی‌‌خان اسعد ۱۶۰هزار تومان

۲) مالیات دولت ایران بابت سود سهام ۶۰هزار تومان

۳) بابت خسارت قشون‌‌کشی سال ۱۳۰۱ دولت به خاک بختیاری تخمینا ۳۰۰ هزار تومان

بین ورثه سردار اسعد، صمصام‌‌السلطنه، سردار محتشم و امیرمفخم تقسیم کردند.

پس از وقایع شهریور ۲۰ همین که خوانین بختیاری آزاد شدند، به‌عنوان اینکه معامله سهام نفت از روی اکراه و اجبار بوده است، به آن اعتراض کردند و استشهادی به امضای وزرای دولت وقت و مامورانی که در آن معامله شرکت داشتند و شریف العلما سردفتر دفترخانه ۲۵ رسانیدند و با اسناد و مدارک دیگر ضمیمه کرده و به دادگستری عرض حال کردند.

منبع: حسین محبوبی‌اردکانی، تاریخ موسسات تمدنی جدید در ایران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۰.

لینک کوتاه : https://lalinews.ir/?p=11667
  • منبع : دنیای اقتصاد

نظرات

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰